Obniżenie stawki PIT z 17 do 12 proc., uwzględnienie składki zdrowotnej w rozliczeniu niektórych przedsiębiorców, likwidacja ulgi dla klasy średniej, kwota wolna i wyższy próg podatkowy bez zmian Amortyzacja środka trwałego a jego likwidacja. Co do zasady odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środka trwałego są dokonywane tak długo, aż ich suma nie zrówna się z tą wartością początkową. Sytuacja wygląda trochę inaczej w przypadku sprzedaży tudzież likwidacji takiego składnika majątku w trakcie trwania okresu Dane Otodom Analytics: aktualne ceny ofertowe mieszkań i domów i ceny najmu w 40 największych miastach. Ewa Tęczak 2 października, 2023. 69 807 1 minuta czytania. Zapoznaj się z aktualnymi cenami mieszkań i domów w 40 największych miastach. Sprawdź też stawki najmu i zwroty z inwestycji. Podejmuj decyzje opierające się na danych, a Nominalnie sprzedający oczekiwali w październiku 2021 r. średnio o ponad 2,1 tys. zł/mkw. więcej niż przed rokiem. W większości przypadków wzrosty, choć dwucyfrowe, nie przekroczyły W scenariuszu pozytywnym spodziewam się (mimo wszystko) kontynuacji wzrostu cen mieszkań w Polsce o kolejne 5% w roku 2021, ale by ten nastąpił, musimy uporać się z pandemią w ciągu kolejnych 2 miesięcy, na co szanse oceniam jako dość niskie. W scenariuszu negatywnym ceny mieszkań w Polsce mogą średnio (zarówno na rynku Najnowszy raport Expandera i Rentier.io przynosi podsumowanie roku 2021 na rynku nieruchomości. Eksperci formułują także prognozy na temat cen mieszkań w roku 2022. Z raportu Expandera i Rentier.io wynika, że w ciągu minionego roku ceny mieszkań wzrosły średnio o 15%. Największe wzrosty miały miejsce w Szczecinie (+23% r/r Następnie w części A i B formularza należy wskazać urząd skarbowy, do którego złożona zostanie deklaracja PIT-28 oraz nasz dane identyfikacyjne, jak imię, nazwisko, data urodzenia i Podatnik może zakupić mieszkanie w niższej cenie, ale z taką ceną nie zawsze zgodzi się urząd skarbowy. Rzecz w tym, że umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych (PCC) [1]. Są one zawierane w formie aktu notarialnego. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą podpisania przez sprzedawcę i kupującego aktu notarialnego [2 W cenach mieszkań zauważamy najmniejsze zmiany, ale to nie znaczy, że ich nie widać. Statystyki to jeden sposób na ocenę trendów, drugi to obserwacja behawioralna rynku. Sprzedających czekają w najbliższym czasie największe zmiany, co więcej, zmiana ich zachowania podczas ekspozycji mieszkania w ofercie jest już zauważalna. Jeżeli przekroczymy ten limit, Urząd Skarbowy może uznać to za prowadzenie działalności gospodarczej. W takiej sytuacji konieczne będzie zarejestrowanie takiej działalności w terminie q5iBl. Najem lokalu mieszkalnego wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku. Podobnie jak w latach poprzednich w 2022 roku dostępne są dwie formy opodatkowania: podatek ryczałtowy i podatek płacony na zasadach ogólnych. Jak rozliczysz się z prywatnego najmu? Co musisz wiedzieć o zmianach, które zaczną obowiązywać od 2023 roku? Jak wygląda opodatkowanie na zasadach ogólnych? Podatek na zasadach ogólnych liczymy od dochodu, czyli uzyskany z najmu przychód obniżamy o koszty jego uzyskania. Plusem opodatkowania na zasadach ogólnych oprócz możliwości odliczenia kosztów jest też kwota wolna od podatku, która w 2022 roku wynosi 30 000 zł. W praktyce oznacza to, że podatek zaczynamy naliczać i odprowadzać zaliczki dopiero po przekroczeniu w danym roku tej kwoty. Jeśli jednak posiadamy wiele źródeł przychodów, np. mamy także przychody z pracy, to kwotę wolną możesz zastosować tylko jednokrotnie. Zatem kwota wolna od podatku ma znaczenie dla tych podatników, którzy dochody czerpią tylko z najmu. Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych stawki podatku wynoszą 17% do kwoty przychodu 120 000 zł i 32% powyżej tej kwoty. Jeśli korzystamy z zasad ogólnych, to na złożenie deklaracji rocznej mamy czas do 30 kwietnia roku następnego. Ważne: od 2023 roku nie będzie możliwe rozliczanie się na zasadach ogólnych. Ryczałt ewidencjonowany stanie się jedynym sposobem rozliczania się z najmu prywatnego. Co stanowi koszt uzyskania przychodu? Kosztem może być wydatek, który wiąże się z uzyskiwaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, jakim jest najem. Jednak nie może on znajdować się wśród tzw. kosztów negatywnych. Takim wydatkiem jest np. rata kredytu hipotecznego. Pomimo tego przepisy pozwalają na odliczenie odsetek od kredytu. W tym wypadku pod uwagę bierze się sumę faktycznie zapłaconą, a nie wartość należną. Innym kosztem obniżającym przychody z najmu jest amortyzacja, którą również można odliczać jedynie do końca 2022 roku. Od 1 stycznia 2023 roku będzie to niemożliwe ze względu na postanowienia, które wprowadza Polski Ład. Zgodnie z art. 22a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych amortyzacji podlegają budynki i lokale będące odrębną własnością, których okres użytkowania przewidywany jest na co najmniej rok. Wartość odpisu można obliczyć dwoma metodami. Pierwsza to rozliczanie linowe. Polega ona na stosowaniu się do stawek określonych ustawowo. W przypadku lokali wynosi 1,5%, a dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – 2,5% rocznie. Druga opcja to amortyzacja mieszkania przy zastosowaniu indywidualnych stawek. W tym wypadku właściciel określa wartość odpisu samodzielnie, aczkolwiek nie może on przekroczyć 10%. Aby dokonać odpisów, należy wyliczyć wartość początkową nieruchomości. Można to zrobić poprzez zliczenie wszystkich wydatków na jej zakup albo skorzystać z metody uproszczonej. Polega ona na pomnożeniu powierzchni użytkowej lokalu przez kwotę 988 zł. Kosztem uzyskania przychodów są także wydatki poniesione na zakup mebli i sprzętu AGD oraz przeprowadzone remonty. Jeśli wartość przedmiotów przekroczy sumę 3,5 tys. zł, powiększają one odpisy amortyzacyjne. W tym przypadku będzie to stawka 20% w skali roku. Trzeba pamiętać, że wszystkie wydatki muszą być udokumentowane fakturami. Opłaty za czynsz i media również stanowią koszty, które podlegają odliczeniu od podatku. Biuro zdjęcie utworzone przez stockking_freepik Jak liczy się opodatkowanie ryczałtem? Ryczałt od najmu lokali mieszkalnych odprowadzamy od przychodu, czyli kwoty, którą otrzymujemy od wynajmującego. Jeśli więc zdecydujemy się na tę formę opodatkowania od wynajmu, to nie obniżymy kwoty przychodu o koszty jego uzyskania, czyli nie uwzględnimy kosztów np. poniesionych na remonty, zakup wyposażenia czy amortyzacji. Jeżeli natomiast nie chcemy, aby podstawą opodatkowania była zarówno kwota czynszu najmu, jak i opłat związanych z najmem, układając umowę najmu, musimy w niej zaznaczyć, że to na najemcy ciąży obowiązek bezpośredniego ponoszenia opłat za mieszkanie w postaci opłat do wspólnoty mieszkaniowej czy spółdzielni mieszkaniowej oraz opłat za media. W ten sposób przychodem z najmu będzie tylko otrzymywany przez nas czynsz najmu. Obecnie stawka ryczałtu wynosi 8,5%, jeśli roczne przychody z najmu wynoszą do 100 000 zł, a jeżeli przekraczają tę kwotę, stawka ryczałtu wynosi 12,5% przychodów. Ponadto nie musimy zgłaszać, że chcemy rozliczać się ryczałtem. Wystarczy terminowo odprowadzać zaliczki, a pierwszy przelew zatytułować tak, aby wynikało z niego taka forma opodatkowania na przykład „ryczałt od najmu”. Poza tym wraz z początkiem 2023 roku i tak ryczałt będzie jedyną możliwą formą rozliczenia podatku od najmu prywatnego. Jeśli korzystamy z ryczałtu, to na złożenie deklaracji rocznej mamy czas do 31 stycznia roku następnego. Rozliczenie prywatnego najmu mieszkania: jakie deklaracje złożyć? To, jaki druk musimy złożyć, wynika z wybranej formy opodatkowania: Przy rozliczeniu na zasadach ogólnych należy wypełnić PIT-36. Osoby, które pracują na umowę o pracę i mają dochód z najmu, także muszą skorzystać z tego druku zamiast standardowego PIT-37. W części D deklaracji w pozycji „najem i dzierżawa” należy uzupełnić pola dotyczące przychodu, dochodu, kosztów uzyskania przychodu oraz sumy wpłaconych zaliczek na podatek dochodowy. Ryczałt ewidencjonowany rozlicza się, składając dodatkowy druk PIT-28. W tym wypadku najważniejszą sekcją jest część C pkt 3. Tutaj należy wpisać kwotę przychodu. Jeżeli był on niższy od 100 000 zł, uzupełniamy kolumnę ze stawką 8,5%. Gdy był wyższy, dane powinny znaleźć się w kolumnie ze stawką 12,5%. Złożenie deklaracji rocznych nie zwalnia wynajmującego z uiszczenia comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Zaliczka na podatek dochodowy Jak już wspominaliśmy, nie trzeba wysyłać specjalnej informacji do urzędu skarbowego, aby zgłosić najem. Wystarczyć, że odpowiednią kwotę wpłacimy do urzędu skarbowego. Zobowiązanie musimy uregulować do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym został osiągnięty przychód z najmu. Co ważne od 1 stycznia 2020 r. wszelkie zobowiązania wobec urzędu skarbowego należy wpłacać na indywidualny mikrorachunek podatkowy. Uzyskać go można w urzędzie skarbowym albo wygenerować na stronie ministerstwa finansów w zakładce dotyczącej podatków. Jeśli mamy kilka wynajętych nieruchomości, to wpłacamy jedną łączną kwotę. Wyliczamy ją poprzez zsumowanie dochodu z wynajmu wszystkich nieruchomości. Najem a rozliczenie małżonków Jeżeli mieszkanie jest majątkiem osobistym jednego z małżonków, to wynajmuje on lokal i się z niego rozlicza przed urzędem skarbowym z podatku od najmu. Natomiast jeśli mieszkanie jest majątkiem wspólnym małżonków, mogą oni wybrać czy tylko jedno z nich rozlicza się z fiskusem, czy robią to oboje. W tym celu składają w urzędzie skarbowym oświadczenie o sposobie rozliczenia. Obecnie nie mają już obowiązku ponawiania tego oświadczenia co roku. Jak rozliczyć najem, gdy mamy udział cząstkowy W przypadku gdy mieszkanie ma kilku współwłaścicieli, każdy z nich rozlicza przychody i koszty z najmu, odpowiednio do udziału we współwłasności. Co ważne, nawet jeśli wszyscy współwłaściciel upoważnią jedną osobę do ​​reprezentacji pozostałych przy podpisywaniu umów najmu i innych czynności związanych z lokalem, to każdy z nich musi oddzielnie się rozliczać. Pełnomocnictwo nie zwalnia z ujawniania źródeł dochodów. Kobieta zdjęcie utworzone przez nakaridore_Freepik Skutki ukrywania dochodów z najmu Konsekwencje braku rozliczania się z fiskusem mogą być bardzo przykre finansowo dla podatnika, zwłaszcza jeżeli ktoś inny na nas doniesie do skarbówki np. nasz najemca. Oprócz zaległego podatku i odsetek w zależności od wartości niezapłaconego podatku takie zachowanie zostanie ocenione: jako przestępstwo, jeżeli zaległości przekraczają kwotę 15 100 zł; jako wykroczenie skarbowe, gdy zaległości nie przekraczają tej kwoty. Kara grzywny za wykroczenie skarbowe w 2022 r. może wynieść od 301 zł do 60 200 zł. Za popełnienie przestępstwa Kodeks karny skarbowy przewiduje trzy rodzaje kar – grzywnę w stawkach dziennych, karę ograniczenia wolności oraz karę pozbawienia wolności. Kara grzywny w 2022 r. wynosi od 1 003,30 zł do maksymalnie 28,895 mln zł. Czynny żal, czyli jak uniknąć kary W polskim prawie podatkowym istnieje instytucja czynnego żalu, czyli oświadczenie o popełnieniu czynu zabronionego. Jest ona opisana w Kodeksie karnym skarbowym w art. 16. Zgodnie z nim karze za przestępstwo albo wykroczenie skarbowe nie podlega sprawca, który po jego popełnieniu zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania. Czynny żal wnosi się na piśmie w postaci papierowej lub elektronicznej albo ustnie do protokołu. Treść dokumentu powinna zawierać: informacje o osobie, która wnosi oświadczenie; określenie charakteru popełnionego czynu; dokładny opis istotnych okoliczności, które przyczyniły się do popełnienia przestępstwa albo wykroczenia skarbowego; informacje o osobach współpracujących, które miały związek z popełnionym czynem; termin, w jakim podatki zobowiązuje się naprawić popełniony czyn, albo załączyć dowód jego naprawy. Należy pamiętać, że czynny żal nie jest skuteczny w każdym przypadku. Na uniknięcie karny nie można liczyć, gdy: podatnik dostał już wezwanie w związku z popełnionym czynem, a urząd udokumentował popełnienie wykroczenia albo przestępstwa; toczy się postępowanie kontrolne; podatnik zorganizował grupę bądź nakłaniał innych ludzi do udziału w popełnieniu wykroczenia skarbowego. Aby czynny żal był skuteczny, trzeba zapłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Podstawowa stawka odsetek za zwłokę wynosi obecnie 8% w skali roku. Fot. tytułowa: Biznes zdjęcie utworzone przez pressfoto - Urzędy skarbowe sprawdzają akty notarialne pod kątem zgodności ceny nieruchomości z ich wartością rynkową. Kiedy urząd skarbowy ma prawo zakwestionować wartość transakcji na rynku nieruchomości? Podpisanie u notariusza umowy kupna sprzedaży nieruchomości tylko pozornie oznacza koniec transakcji. Urzędy skarbowe skrupulatnie bowiem sprawdzają akty notarialne pod kątem zgodności ceny nieruchomości z ich wartością rynkową, zbyt duża rozbieżność między nimi może być początkiem kłopotów. Ważna!Podatek od czynności cywilnoprawnych wynosi 2% ceny sprzedaży nieruchomości. Fiskus może zakwestionować cenę z aktu notarialnego i zażądać podwyższenia wartości podatek Umowa sprzedaży nieruchomości wiąże się z zapłatą przez kupującego podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość zależy od wartości przedmiotu transakcji i wynosi 2% ceny sprzedaży. Podatek od czynności cywilnoprawnych obliczany jest przez notariusza i pobierany przez niego w momencie zawarcia umowy. Nie trzeba w tym wypadku wypełniać żadnych deklaracji podatkowych, notariusz wpłaca po prostu pieniądze na konto właściwego urzędu skarbowego, przesyła do niego również odpis aktu notarialnego. Wyjątki od regułyPodatek od czynności cywilnoprawnych dotyczy większości transakcji na rynku nieruchomości. Jednym z wyjątków jest zakup mieszkania na rynku pierwotnym (od dewelopera), bądź zakup działki budowlanej od firmy będącej płatnikiem VAT. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają mu (z pewnymi wyjątkami) czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT) lub z niego jest również zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaży nieruchomości wraz z ich częściami, jeśli w chwili dokonania czynności nabywane grunty stanowią, w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, gospodarstwo rolne lub staną się nim u nabywcy albo powiększą jego podatkowa - uprawnienia urzędników oraz prawa obowiązki płatników podczas kontroli ZUSZgodnie z ustawą gospodarstwem rolnym jest obszar ziemi sklasyfikowany w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne (lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych) o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub hektar przeliczeniowy. Zakup takiej działki zwolniony jest z podatku od czynności cywilnoprawnych bez względu na to, jak dana działka zostanie wykorzystana w przyszłości, decydujący jest moment zakupu. Wątpliwości fiskusaNa podstawie aktu notarialnego fiskus określa, czy cena sprzedaży jest zgodna z szacunkową ceną rynkową, jego zainteresowanie wzbudzają zazwyczaj duże rozbieżności między nimi. Podstawą tych działań jest art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, który wskazuje, że podstawą opodatkowania przy sprzedaży nieruchomości jest jej wartość rynkowa, która nie zawsze jest zgodna z ceną sprzedaży zawartą w akcie notarialnym. Niestety przepisy nie określają jakie odstępstwa do wartości rynkowej są dopuszczalne, jednak różnica w przypadku działek do 20% - 30% nie powinna wzbudzić zainteresowania urzędu. Dodatkowo jak wiemy często się zdarza, że dwie sąsiadujące działki mogą mieć zupełnie inną wartość wynikającą z indywidualnych cech np. kształt, dostęp do drogi, uzbrojenie więc czasem trudno określić punkt odniesienia. Natomiast fiskus domaga się podwyższenia wartości transakcyjnej zazwyczaj wtedy, gdy cena znacząco i bez uzasadnionego powodu odbiega od cen nieruchomości Urząd Skarbowy widzi tylko cenę nieruchomości podaną w akcie notarialnym i porównuje ją z ceną rynkową, którą ustala zazwyczaj na podstawie średnich cen w danej okolicy. Nie widzi jednak samej nieruchomości, dlatego w takim przypadku warto przedstawić dokumentację świadczącą o takiej a nie innej wartości działki. Urząd Skarbowy ma aż 5 lat na to, by zakwestionować cenę z aktu notarialnego, dlatego stosowną dokumentację warto sporządzić tuż po transakcji i zachować przez kilka lat na wszelki wypadek. Z życia wzięte„Otrzymałem pismo z US, że wartość zakupionej przeze mnie działki nie odpowiada wartości rynkowej i podana jest jej wartość wg US. Faktycznie wartość ziemi w okolicy mojej działki jest dużo wyższa, ale akurat ta działka jest bardzo wąska i długa, wtedy była też bez mediów i z fatalną drogą dojazdową. Poprzedni właściciel nie mógł jej długo sprzedać, dlatego obniżał cenę i to parę razy. Mam im udowodniać, że ta działka nie jest warta tyle ile piszą, czy lepiej od razu dopłacić?” Adrian urzędów skarbowych mają na celu zapobieganie zaniżaniu cen sprzedaży w umowach kupna sprzedaży. Zdarza się to dość często i ma na celu zmniejszenie kosztów związanych z transakcją jak opłaty notarialne oraz podatek od czynności cywilnoprawnych. W takim wypadku cena wpisana do aktu notarialnego jest niższa niż ta, którą faktycznie zapłaci sprzedającemu kupujący. Warto jednak pamiętać, że konsekwencje, jakie może wyciągnąć w takim przypadku urząd skarbowy dotknąć mogą nie tylko kupującego, ale również sprzedającego. To właśnie od niego fiskus może zażądać zapłaty podatku wraz z odsetkami. Niestety w poszukiwaniu tych nieuczciwych transakcji urzędy skarbowe czasem poddają w wątpliwość nabycie nieruchomości po niższej cenie związane z innymi okolicznościami. Zdarza się przecież często, że sprzedający obniża znacząco cenę ponieważ musi szybko sprzedać nieruchomość, ma ona pewne wady techniczne lub prawne, które obniżają jej wartość w danym momencie. Kiedy urząd skarbowy może wszcząć kontrolę bez zawiadomieniaPrzedłużające się kontrole skarbowe niszczą firmyProcedura i ewentualne konsekwencjeKiedy urząd skarbowy podważy wartość nieruchomości ujętą jako cena sprzedaży w akcie notarialnym, strony transakcji zostaną wezwane do jej podwyższenia lub wskazania przyczyn uzasadniających cenę odbiegającą od wartości rynkowej. Jednocześnie urząd poda wartość, którą nieruchomość według niego przedstawia. W przypadku zgody z wyceną fiskusa podatnik musi zapłacić różnicę między podatkiem już zapłaconym a należnym wraz z karnymi odsetkami. Zdarza się, iż od transakcji do daty wezwania z urzędu mija sporo czasu, w takim przypadku kwota odsetek karnych może być spora. Kiedy strony nie zgadzają się z wartością nieruchomości określoną przez urząd mogą zaproponować własną. Jeżeli urząd nie jej nie przyjmie wyznaczy rzeczoznawcę, który dokona niezależnej wyceny nieruchomości. Jeżeli wartość określona przez rzeczoznawcę przekroczy o 33 proc. wartość podaną przez strony, poniosą one koszty opinii biegłego, warto zatem dobrze przemyśleć swoje postępowanie, by nie narazić się na dodatkowe potwierdzić niższą wartośćDokumentację potwierdzającą wartość nieruchomości powinni zawczasu przygotować wszyscy, którzy kupują nieruchomości po okazyjnej cenie. W taki przypadku bowiem zainteresowanie fiskusa jest bardziej prawdopodobne. Przydatne mogą być wszelkie zaświadczenia o złym stanie kupowanego lokalu czy budynku np. przez spółdzielnię mieszkaniową. Dobrym rozwiązaniem w takim wypadku jest także dokumentacja zdjęciowa, urząd bowiem może zgłosić swoje wątpliwości po dwóch, trzech latach od podpisania umowy, kiedy zostaną wykonane wszelkie prace remontowe. W przypadku zakupu działki w cenie odbiegającej od standardowej czynnikiem obniżającym cenę może być na przykład brak uzbrojenia terenu, brak lub problemy z drogą dojazdową, kształt utrudniający zabudowę. Dodatkowe wątpliwościRozbieżność między ceną a wartością rynkową to nie jedyna kwestia, która może zainteresować fiskusa. Nabywca nieruchomości musi także móc udowodnić skąd posiada środki na taką inwestycję. Nie dotyczy to sytuacji, gdy zakup jest w całości lub części finansowany kredytem, jednak jeśli osoba wykazująca niskie dochody kupi za gotówkę dom może spodziewać się pytania o pochodzenia tych pieniędzy. Trzeba więc i w takim wypadku zadbać o odpowiednią dokumentację i mieć pod ręką umowy darowizny, rozliczenia z podatku od spadków, wyciągi bankowe etc. Przy braku przekonujących dowodów fiskus może przyjąć, że podatnik osiągnął dochody, których nie ujawnił i naliczy od nich podatek - 75%.Nabycie nieruchomości w okazyjnej cenie może wzbudzić zainteresowanie organów podatkowych. Warto zatem zadbać o dokumentację, która potwierdzi zasadność wpisanej w akcie notarialnym ceny sprzedaży, tym bardziej, że urząd skarbowy może poddać w wątpliwość wartość transakcyjną do pięciu lat od podpisania umowy, kiedy stan i wartość zakupionej nieruchomości mogą być już zgoła Antos fot. Dobra koniunktura w mieszkaniówce Reasumując - biorąc pod uwagę 25 wskaźników z obszaru budownictwa, cen mieszkań, kondycji gospodarstw domowych i sektora bankowego – oszacowaliśmy wartość indeksu koniunktury na rynku mieszkaniowym za czwarty kwartał 2021 roku na 0,703. Prosta interpretacja tego wyniku jest taka, że pozytywnie oceniamy koniunkturę w mieszkaniówce w czwartym kwartale 2021 roku (odczyt powyżej 0,5 pkt.). W naszej ocenie koniunktura plasuje się poniżej progów ostrożnościowych (0,85 pkt.), które mogłyby sugerować przegrzanie rynku. Najnowszy odczyt indeksu jest ponadto niższy niż w trzecim kwartale 2021 roku. Zmiana ta wynika przede wszystkim z sytuacji na rynku kredytowym, który po rekordowo dużym popycie w trakcie 2021 roku od końcówki tegoż roku podlega wyraźnemu schłodzeniu. Ma to też oparcie w pogarszających się nastrojach gospodarstw domowych, na które w dużej mierze wpływały pod koniec ubiegłego roku informacje na temat coraz wyższej inflacji. Przy tym warto podkreślić, że nie obserwujemy zjawisk wskazujących na trwałe nierównowagi na rynku nieruchomości mieszkaniowych. Bieżąca sytuacja budzi jednak obawy o wystąpienie takiej nierównowagi w najbliższym czasie – w kontekście skokowo rosnącego popytu na rynku najmu. Ceny mieszkań w 2022 roku ponownie w górę Kompleksowa diagnoza bieżącej sytuacji na rynku mieszkaniowym jest dla nas podstawą do budowania prognoz na najbliższe kwartały. Bierzemy ponadto pod uwagę dostępne dziś prognozy, ale też zjawiska, których wystąpienie można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć. Na tej podstawie spodziewamy się, że pod koniec 2022 roku ceny mieszkań w największych miastach będą w Polsce o od 7% do 12% wyższe niż pod koniec 2021 roku. Przy tym w naszej ocenie więcej czynników przemawia za jeszcze szybszym wzrostem cen niż przeceną. Zakładamy jednak w 2022 roku spadek liczby zawieranych transakcji względem bardzo wysokiego poziomu z 2021 roku. Duże zmiany w otoczeniu rynku mieszkaniowego Trzeba mieć przy tym świadomość, jak wiele wektorów działać ma w najbliższym czasie na rynek mieszkaniowy. I tak w samym tylko obszarze kredytów mieszkaniowych z jednej strony mamy wyczerpywanie się efektywnego popytu odroczonego na kredyty mieszkaniowe, który w normalnych warunkach zrealizowałby się w 2020 roku, do tego mamy cykl podwyżek stóp procentowych ograniczających możliwości zadłużania się, niepewność wywołaną agresją Rosji na Ukrainę, a gdyby i tego było mało - UKNF w zupełnie nieoptymalnym ku temu momencie postanowił zainterweniować na rynku kredytów mieszkaniowych i nakazał bankom utrudnienie dostępu do hipotek. Z drugiej natomiast strony mamy wciąż przyzwoitą sytuację na rynku pracy i wysoką inflację, która powoduje, że realne oprocentowanie kredytów jest ujemne. Chodzi o to, że inflacja szybciej obniża siłę nabywczą kapitału pożyczonego przez bank na zakup mieszkania, niż naliczane są odsetki od tego długu. Ponadto pod koniec maja startuje rządowy program kredytów bez wkładu własnego. Sytuacja na rynku mieszkaniowym nie jest determinowana jedynie przez to, co dzieje się w sferze kredytów hipotecznych. Obserwujemy też działania zagranicznych funduszy inwestycyjnych intensywnie poszukujących bloków, osiedli, a nawet całych firm deweloperskich. Powstające w ten sposób portfele mieszkań kierowane są na rynek wynajmu. Firmy te doskonale wiedzą, jaką presję na wzrost cen może mieć gwałtowny przyrost popytu na mieszkania wywołany masowymi migracjami. Niedostateczna podaż to jednak zjawisko, które dotyczy nie tylko rynku najmu. Sami deweloperzy w największych miastach w ostatnich kwartałach mieli również zbyt skromne oferty w porównaniu do potrzeb zgłaszanych przez kupujących. Wywierało to presję na wzrost cen. Do tego wszystkiego należy dodać dwucyfrowe wskaźniki inflacji, które w najbliższych kwartałach spowodują, że bezpieczne inwestycje (lokaty, detaliczne obligacje skarbowe) będą generowały nawet dwucyfrowe realne straty. Historia pokazuje, że okresy wzmożonej inflacji są często momentem, w którym ceny nieruchomości rosną, chroniąc w ten sposób zainwestowany w nie kapitał Potwierdzają to dane z rynku amerykańskiego z ostatnich 130 lat. Bardzo rzadko zdarzały się tam okresy, w których ceny nieruchomości szły zupełnie inną ścieżką niż ta wyznaczana przez inflację. Nawet więcej – w dłuższym terminie ceny nieruchomości zwykły rosnąć z przeciętną roczną dynamiką o 1-2 pkt. proc. wyższą niż ceny dóbr i usług (inflacja). ***Materiał pochodzi z raportu HERITAGE REAL ESTATE: Indeks HRE: W 2022 roku rynek mieszkaniowy będzie pod presją [IVQ 2021], którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk Indeks HRE